Σίφνος: Στην κόψη του ξυραφιού — Το 2025 χρονιά ορόσημο για το νησί
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: ΚΟΙΝΩΝΙΑ
- Δημοσιεύτηκε στις Τρίτη, 27 Μαΐου 2025 10:00
Η Σίφνος, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κυκλαδικά νησιά με πλούσια αρχιτεκτονική ταυτότητα και εύθραυστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, εισέρχεται σε μια φάση υψηλού κινδύνου.
Κινδύνου απώλειας, όχι απλώς χαρακτηριστικών της – αλλά της ίδιας της φυσιογνωμίας της. Η πίεση από ένα άκρατο real estate, οι θεσμικές αστοχίες και η απουσία ουσιαστικής εποπτείας διαμορφώνουν ένα τοπίο που φλερτάρει με την οριστική υποβάθμιση.
Η ημερίδα «Η Σίφνος σήμερα... αύριο;», που πραγματοποιήθηκε στις 18 Μαΐου στο Ίδρυμα Πρόκου, δεν ήταν μια ακόμη τοπική μάζωξη καλών προθέσεων. Ήταν μια ηχηρή κραυγή. Μια θεσμική διάγνωση, παρουσία επιστημόνων, πανεπιστημιακών, αρχιτεκτόνων, νομικών, κρατικών στελεχών και ανήσυχων πολιτών. Το κοινό τους μήνυμα: το νησί δεν αντέχει άλλη καθυστέρηση.
Η παράνομη ή borderline εκτός σχεδίου δόμηση – και η σπουδή επενδυτών να προλάβουν το νέο πολεοδομικό πλαίσιο – ήταν στο επίκεντρο. Δεν πρόκειται για νομικό κενό. Όπως επανέλαβαν πολλοί συμμετέχοντες, η νομοθεσία είναι υπαρκτή και λειτουργική. Αυτό που λείπει είναι η εφαρμογή της.
Η Μαρία Καραμανώφ, πρώην αντιπρόεδρος του ΣτΕ, ήταν σαφής: «Το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η θέληση να επιβληθεί». Απόψεις σαν τη δική της κατέδειξαν με σαφήνεια ότι δεν πάσχει ο νόμος – πάσχει το κράτος. Και η ανοχή σε αυθαιρεσίες δεν είναι αθώα αδράνεια. Είναι συλλογική συνενοχή.
Η απουσία συντονισμένων ελέγχων και η διαρκής επίκληση μη αρμοδιότητας από τις τοπικές υπηρεσίες, αποτυπώνουν ένα διοικητικό κενό. Οι αποφάσεις του ΣτΕ που αφορούν τη Σίφνο παραμένουν κενό γράμμα, ενώ οι αστυνομικές αρχές, με τον φόβο της "μη ευθύνης", αφήνουν τις αυθαιρεσίες να στοιβάζονται.
Ο Δημήτρης Βαγιανός, καθηγητής στο LSE και πρόεδρος του κινήματος Save Ios, έθεσε το ζήτημα σε οικονομική βάση: «Οι άναρχες επενδύσεις δεν φέρνουν προοπτική. Είναι αποσπασματικές, χωρίς κοινωνική υπεραξία και με ημερομηνία λήξης».
Πιο σκληρός, ο Κωστής Χατζημιχάλης, ομότιμος καθηγητής του Χαροκόπειου, μίλησε για κατάρρευση νησιών που δεν μπορούν να αντέξουν τη ζήτηση που τους φορτώνει το ίδιο το κράτος, χωρίς τα εργαλεία να τη διαχειριστούν.
Η Δήμαρχος Σίφνου, Μαρία Ναδάλη, ήταν σαφής: «Δεν ζητάμε χάρη. Απαιτούμε την εφαρμογή του νόμου. Όχι αύριο. Σήμερα». Η δήλωση της συμπυκνώνει την πίεση που δέχονται οι τοπικές αρχές να αντιμετωπίσουν παθογένειες που υπερβαίνουν τη δικαιοδοσία και τα μέσα τους.
Παρά τις δηλώσεις προθέσεων, το θεσμικό σύστημα λειτουργεί με λογική πυροσβεστική, όχι προληπτική. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για τη Σίφνο είναι ακόμη στα χαρτιά, ενώ οικοδομικές άδειες συνεχίζουν να εκδίδονται χωρίς όραμα, χωρίς φίλτρο και κυρίως χωρίς κανέναν έλεγχο.
Η ημερίδα κατέληξε σε σαφείς προτάσεις:
Άμεση αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών εκτός σχεδίου, μέχρι την εφαρμογή των νέων σχεδίων.
Ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και απόδοση ευθυνών σε περιπτώσεις ολιγωρίας ή αδιαφορίας.
Αναγνώριση του φυσικού τοπίου ως αναπτυξιακού κεφαλαίου, όχι ως εμποδίου.
Η Μόνικα Θέμου, χωροτάκτης , το είπε χωρίς περιστροφές: «Αν δεν δράσουμε φέτος, του χρόνου δεν θα προστατεύουμε πια. Θα διαχειριζόμαστε ένα νέο τοπίο – ήδη αλλοιωμένο».
Η Σίφνος είναι στα όριά της. Δεν διώχνει τον επισκέπτη. Απλώς ζητά να προστατευθεί από την τυφλή αναπαραγωγή ενός μοντέλου ανάπτυξης που ισοπεδώνει ό,τι δεν κατανοεί. Το 2025 είναι η χρονιά των αποφάσεων. Και των ευθυνών. Όχι για το μέλλον της Σίφνου. Για το αν θα υπάρχει Σίφνος όπως την ξέραμε.
Γιώργος Σ. Σκορδίλης
